Premier League vừa bỏ phiếu thông qua luật SCR thay cho PSR. SCR là tỷ lệ chi phí đội hình, sẽ phải giới hạn ở mức 85% doanh thu CLB, kể từ mùa 2026/27. Những CLB nào sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất?

Các CLB Premier League đã họp tại London để bỏ phiếu cho ba phương án thay thế Quy tắc Lợi nhuận và Bền vững (PSR). Hệ thống “Tỷ lệ Chi Phí Đội Hình” (Squad Cost Ratio – SCR) nhận được 14 phiếu thuận và 6 phiếu chống, mức tối thiểu để cho phép thay đổi quy định.

Theo đó, tổng chi phí đội hình của các CLB từ mùa 2026/27 phải giới hạn ở mức 85% doanh thu của CLB, trong khi các đội dự cúp châu Âu phải tuân thủ trần 70% theo quy định của UEFA.

Chi phí đội hình bao gồm lương cầu thủ và HLV, phí chuyển nhượng và phí hoa hồng cho người đại diện. Quan trọng nhất, SCR sẽ chấm dứt lỗ hổng cho phép bán tài sản cố định như khách sạn và đội nữ.

Năm ngoái, Chelsea đã bán hai khách sạn của họ cho một công ty cùng tập đoàn để tránh vi phạm PSR. Tháng 7 vừa qua, Everton đã bán đội bóng nữ cho công ty mẹ, và có thông tin cho rằng Aston Villa cũng đã đồng ý làm điều tương tự. Từ nay, việc đánh giá tài chính sẽ chỉ dựa trên doanh thu từ các hoạt động bóng đá.

Các quy định về tính bền vững, đặt ra kế hoạch chi tiêu trung và dài hạn, đã được thông qua với số phiếu tuyệt đối. Tuy nhiên, đề xuất “neo trần chi tiêu”, đặt giới hạn tối đa cho chi tiêu dựa trên mức doanh thu của đội đứng cuối bảng, đã không được thông qua: 12 đội bỏ phiếu chống, 7 ủng hộ và 1 phiếu trắng.

Thông báo của Premier League nêu rõ: “Các quy định SCR mới nhằm tạo cơ hội cho mọi CLB có thể vươn tới thành công lớn hơn và đưa hệ thống tài chính của giải đấu gần hơn với SCR của UEFA. Những điểm quan trọng khác bao gồm cơ chế giám sát và trừng phạt minh bạch trong mùa giải, bảo vệ CLB trước rủi ro sa sút chuyên môn, khả năng chi tiêu vượt trước doanh thu, củng cố năng lực đầu tư ngoài sân cỏ và giảm sự phức tạp bằng cách tập trung vào chi phí bóng đá”.

SCR là gì và nó ảnh hưởng đến các CLB ra sao?

Premier League: PSR Rules - SBI Barcelona

PSR trước đây dựa trên bảng cân đối doanh thu – chi phí trong 3 năm, trong khi SCR chỉ tập trung vào chi phí đội hình theo từng mùa.

Hệ thống mới có cơ chế “kép”: các đội dự cúp châu Âu phải tuân thủ mức 70% của UEFA, nghĩa là một CLB có thể bị UEFA phạt nhưng vẫn hợp lệ ở Premier League.

Mức trần cao hơn của Premier League được thiết kế để bảo vệ tính cạnh tranh, vì các đội dự cúp châu Âu thường có thu nhập lớn hơn.

Chelsea và Aston Villa đều từng bị UEFA phạt nặng trong chiến dịch 2024/25, thời điểm giới hạn của UEFA vẫn còn là 80%.

Premier League cũng bổ sung “biên độ linh hoạt”: cho phép vượt trần 30% theo cơ chế tính lũy nhiều năm, giúp CLB đầu tư trước doanh thu hoặc vượt giới hạn do biến động chuyên môn.

Việc đánh giá được thực hiện hàng năm vào tháng 3 và “biên độ linh hoạt” đóng vai trò quyết định các mức phạt thể thao trong chính mùa giải đó.

Mức 85% là “ngưỡng Xanh”: chi tiêu vượt mức này sẽ bị phạt tài chính, nhưng nhẹ hơn so với UEFA. “Ngưỡng Đỏ” là 85% cộng với biên độ cho phép. Nếu vượt mức này, CLB bị trừ cố định 6 điểm, cộng thêm 1 điểm cho mỗi 6,5 triệu bảng vượt ngưỡng.

Hiểu đơn giản: mọi CLB mùa tới sẽ bắt đầu với mức 85% + 30% = 115%. Các CLB tiêu vượt 85% sẽ bị phạt tiền, nhưng phải vượt 115% mới bị trừ điểm.

Tuy nhiên, các tỷ lệ này sẽ thay đổi từ mùa 2027/28. Ví dụ: nếu một CLB mùa tới chi 105% doanh thu cho đội hình, nghĩa là dùng 20% biên độ, và ở mùa 2027/28, mức tối đa trước khi bị trừ điểm của họ sẽ giảm còn 95%. Nếu chi dưới 85%, CLB sẽ được tăng lại biên độ tối đa 30%.

Những CLB nào sẽ bị ảnh hưởng?

Một số CLB có nền tảng tài chính vững mạnh hài lòng với PSR và muốn giữ nguyên hệ thống cũ. SCR sẽ không khiến các CLB lớn với hoạt động thương mại mạnh lo lắng. Nhưng việc gắn quỹ lương vào doanh thu lại không hấp dẫn đối với những đội có tiềm lực tài chính hạn chế.

Đó là lý do Bournemouth, Brentford, Brighton, Crystal Palace, Fulham và Leeds bỏ phiếu chống. Sân nhà của Bournemouth chỉ có sức chứa hơn 11.000 chỗ, nhưng họ vẫn phải trả mức lương theo chuẩn Premier League, nên có thể là một trong những đội chịu thiệt. Fulham cũng ở trong tình thế tương tự.

Các thương vụ chuyển nhượng khôn ngoan sẽ trở nên vô cùng quan trọng với những CLB này, giống như cách Bournemouth không gặp rắc rối ở mùa này nhờ hoạt động chuyển nhượng tốt hồi mùa hè. Tuy vậy, mức trần 85% cộng thêm “đệm” 30% giúp mọi CLB có khoảng không để thích nghi.

Aston Villa và Newcastle là hai CLB từng rất khó chịu với những ràng buộc của PSR vì chúng hạn chế khả năng chi tiêu cho đội hình. Nhưng họ cũng không thể quá phấn khích với SCR, bởi dự các cúp châu Âu buộc họ phải tuân thủ mức trần 70% của UEFA.

Vì sao đề xuất “neo trần chi tiêu” bị bác bỏ?

Chỉ có 7 phiếu thuận, quá ít để trở thành phương án khả thi, dù ngay cả nhóm CLB lớn cũng không đồng thuận. Man City và Man United lo ngại rằng khi doanh thu tiếp tục tăng, họ có thể vượt ngưỡng neo trần. Ngược lại, Arsenal và Liverpool lại ủng hộ phương án này.

Cơ chế neo trần từ trên xuống dưới (TBA) giới hạn tổng chi tiêu ở mức gấp 5 lần khoản tiền bản quyền truyền hình mà đội đứng cuối bảng nhận được từ Premier League.

Premier League: PSR Rules - SBI Barcelona

Mùa này, đội xếp thứ 20 dự kiến nhận khoảng 120 triệu bảng, đồng nghĩa giới hạn tối đa sẽ là 600 triệu bảng. Nhưng khi SCR được áp dụng, không CLB nào có giới hạn chi tiêu cao đến mức 600 triệu bảng.

Mục tiêu của TBA là kìm hãm việc các CLB lớn tăng chi tiêu vượt trội phần còn lại khi doanh thu của họ tăng trưởng. Tuy nhiên, một số CLB lo ngại mức trần này có thể khiến họ khó cạnh tranh trong thị trường chuyển nhượng với những đội như Real Madrid.

Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp Anh (PFA) cũng từng cảnh báo rằng quy định này sẽ khiến các CLB giảm chi cho lương cầu thủ – vô hình trung tạo ra “trần lương” và có thể dẫn đến kiện tụng.

Ngoài ra, còn có lo ngại rằng nếu giá trị các gói bản quyền truyền hình giảm trong tương lai, trần chi tiêu sẽ giảm theo và gây khó khăn cho toàn giải.

Vì sao quy định về tính bền vững lại được thông qua dễ dàng?

Đây là phần đơn giản đối với các CLB Premier League, bởi họ vốn dĩ đã phải chuẩn bị các báo cáo tài chính ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Đó cũng sẽ là yêu cầu của Cơ quan Quản lý Bóng đá Độc lập (IFR), dự kiến bắt đầu hoạt động vào cuối mùa này. Các CLB sẽ phải đưa ra dự báo về kế hoạch tài chính và khả năng đảm bảo hoạt động của mình.

Trọng tâm là việc giám sát và áp dụng các biện pháp đưa CLB trở lại tuân thủ nếu xảy ra vi phạm. Điều này có thể bao gồm các hạn chế chi tiêu hoặc yêu cầu tái cân bằng nợ.