Mùa hè này rộ lên xu hướng Top 6 đội bóng lớn của Premier League thích chiêu mộ các cầu thủ của phần còn lại giải đấu. 39% các vụ chuyển nhượng nội bộ Premier League là Big Six mua từ các đội còn lại, tỷ lệ cao nhất từ năm 2010. Có nhiều lý do dẫn tới hiện tượng này.

Một hiện tượng lạ

Mùa hè năm nay, đã có rất nhiều cầu thủ chuyển CLB trong khuôn khổ giải Ngoại hạng Anh. Tuy nhiên, cảm giác rằng các thương vụ nội bộ Premier League đang gia tăng thực ra chỉ là một ảo giác. Tính đến thời điểm hiện tại, các thương vụ như vậy chỉ chiếm 25% số lượng bản hợp đồng đến Premier League (không tính cho mượn) trong kỳ chuyển nhượng hiện tại, bằng với tỷ lệ thấp nhất trong 5 mùa hè gần đây.

Dẫu vậy, cảm giác ấy có thể xuất phát từ tầm vóc của những bản hợp đồng vừa diễn ra. Noni Madueke chuyển từ Chelsea sang Arsenal, Bryan Mbeumo và Matheus Cunha cập bến Man United từ Brentford và Wolves, Newcastle chiêu mộ Anthony Elanga từ Nottingham, Tottenham có được Mohammed Kudus từ West Ham, còn Chelsea bổ sung Joao Pedro (Brighton) và Liam Delap (Ipswich) vào đội hình.

Những thương vụ hướng về các CLB thuộc nhóm Big Six truyền thống của Premier League luôn thu hút sự chú ý lớn. Ngoài những cái tên kể trên, còn có thể kể đến Milos Kerkez, Rayan Ait-Nouri và Christian Norgaard lần lượt gia nhập Liverpool, Man City và Arsenal. Điều này củng cố thêm cho nhận định rằng các CLB giàu có của Premier League đang “gặt hái” tài năng từ các đội bóng nhỏ hơn.

Dù tổng thể số lượng chuyển nhượng nội bộ Premier League đang ở mức trung bình, phần lớn trong số đó là các thương vụ mà nhóm Big Six mua cầu thủ từ phần còn lại của giải.

Ở đây, nhóm Big Six được hiểu là những CLB giàu nhất kể từ năm 2010 gồm Arsenal, Liverpool, Man United, Chelsea cùng với Man City (sau khi được Abu Dhabi United Group tiếp quản năm 2008) và Tottenham (được hưởng lợi từ nguồn tiền Champions League từ năm 2010).

Mùa hè này, 39% các thương vụ chuyển nhượng nội bộ Premier League là các CLB Big Six mua cầu thủ từ phần còn lại của giải, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2010. Điều này không đơn thuần vì các CLB Big Six mua nhiều hơn nói chung.

Trong giai đoạn từ 2015 đến 2019, Arsenal, Man United, Liverpool, Tottenham, Chelsea và Man City chủ yếu tập trung chiêu mộ cầu thủ từ nước ngoài, với tỷ lệ bản hợp đồng từ các CLB còn lại ở Premier League trong kỳ chuyển nhượng hè chưa bao giờ vượt quá 15%.

Những thương vụ như Kevin De Bruyne, Mohamed Salah, Son Heung-min, William Saliba hay Jorginho đều chứng minh được giá trị. Khi đó, tài năng trẻ tại các CLB châu Âu được xem là hấp dẫn hơn so với phần còn lại của Premier League.

Tuy nhiên, điều đó đang thay đổi trong vài năm gần đây. Các CLB Big Six đang ngày càng quan tâm đến việc chiêu mộ cầu thủ từ các đội còn lại trong giải. Hè này, 27% số bản hợp đồng của nhóm Big Six là từ các CLB Premier League khác, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2010.

Nguyên nhân vì đâu?

Vậy vì sao nhóm Big Six lại ngày càng mua nhiều cầu thủ từ phần còn lại của giải đấu? Có hai nguyên nhân chính.

Đầu tiên là sự ra đời của chương trình phát triển cầu thủ trẻ xuất sắc (Elite Player Performance Plan – EPPP) vào năm 2012 do Premier League khởi xướng, giúp các học viện bóng đá Anh đào tạo ra những tài năng chất lượng hơn. “Chúng tôi cần một sự thay đổi mang tính bước ngoặt”, Neil Saunders – Giám đốc bóng đá của Premier League, người từng là quản lý chương trình học viện khi EPPP ra đời – chia sẻ với The Athletic vào tháng 6.

“EPPP ra đời trong bối cảnh có nhận định rằng cầu thủ người Anh và cả các cầu thủ được đào tạo trong hệ thống của chúng tôi không đạt tới trình độ kỹ thuật hay chiến thuật như các đồng nghiệp châu Âu”.

Chương trình phát triển cầu thủ trẻ xuất sắc (EPPP) đang giúp nước Anh có nhiều ngôi sao trẻ xuất sắc

Việc Liam Delap chuyển từ Ipswich sang Chelsea là ví dụ điển hình, tiếp nối các thương vụ như Dominic Solanke từ Bournemouth tới Tottenham vào mùa hè năm ngoái, hay Declan Rice từ West Ham sang Arsenal vào năm 2023. Các tài năng “cây nhà lá vườn” được phát triển tốt đang đổ về các CLB lớn.

Điều này dẫn tới yếu tố thứ hai: sức mạnh tài chính khủng khiếp của Premier League. Theo báo cáo tài chính thường niên mới nhất của UEFA (European Club Finance and Investment Landscape), dựa trên báo cáo kiểm toán năm 2023 từ 745 CLB hàng đầu tại 55 thành viên UEFA, tổng doanh thu của Premier League (7,1 tỷ euro) gần như bằng tổng doanh thu của La Liga và Bundesliga cộng lại.

Đó là lý do vì sao những cầu thủ triển vọng ở các CLB ngoài Big Six thường ở lại Premier League, nơi các đội bóng giàu có nhất có thể đưa ra mức phí chuyển nhượng cao hơn và mức lương hấp dẫn hơn. Khoảng cách về doanh thu bản quyền truyền hình cũng là một phần trong phương trình này, với bản hợp đồng phát sóng nội địa mới nhất của Premier League trong giai đoạn bốn năm kể từ mùa 2025/26 có tổng giá trị lên tới 6,7 tỷ bảng.

Sự bùng nổ doanh thu truyền hình kể từ chu kỳ 2016–2019 với con số 5,1 tỷ bảng từ bản quyền nội địa so với 3 tỷ bảng ở chu kỳ ba năm trước đó đã thúc đẩy khả năng chi tiêu của giải đấu, đồng thời cho phép các đội bóng ngoài Big Six vươn ra châu Âu và chiêu mộ những cái tên như Youri Tielemans (Monaco đến Leicester City năm 2019) hay Amadou Onana (Lille đến Everton năm 2022).

Chiến lược khôn ngoan

Trong ba mùa hè liên tiếp (2016, 2017 và 2018) trùng với chu kỳ bản quyền truyền hình tăng mạnh, tỷ lệ chiêu mộ cầu thủ từ ngoài Vương quốc Anh và Ireland của các CLB ngoài Big Six đã tăng lên 51%, trước khi giảm xuống còn 46% giai đoạn 2019–2022, rồi tăng trở lại 51% trong chu kỳ 2022–2025.

Từ năm 2016, các đội bóng ngoài nhóm Big Six đã tích cực ký hợp đồng với cầu thủ từ những giải đấu lớn tại châu Âu. Dẫn đầu là Pháp (72 cầu thủ đến Premier League), tiếp theo là Tây Ban Nha (60), Đức (59) và Ý (43).

Dù việc phát hiện tài năng từ các giải hạng hai có thể mang lại nhiều thành quả, các CLB này vẫn ưu tiên ký hợp đồng trực tiếp từ các giải đấu hàng đầu: Serie A, Bundesliga, La Liga và Ligue 1, chiếm 51% tổng số bản hợp đồng mùa hè của họ kể từ năm 2016. 

Ví dụ, Wolves ký hợp đồng mượn Matheus Cunha từ Atletico Madrid kèm nghĩa vụ mua đứt vào hè 2023, trước khi bán anh cho Man United vào tháng 6/2025. Hay Marc Cucurella chuyển từ Getafe sang Brighton hè 2021 và sau đó được Chelsea mua lại chỉ một năm sau.

Ngoài ra, hai CLB có độ tuổi trung bình thấp nhất tính theo số bản hợp đồng mua sắm kể từ năm 2016 là Brighton và Brentford là những đội đang tìm kiếm các tài năng trẻ từ nhiều thị trường khác nhau, rồi bán lại cho các đội bóng lớn hơn trong giải đấu.

Danh sách của Brighton rất dài, bên cạnh Joao Pedro và Cucurella còn có Yves Bissouma, Moises Caicedo và Alexis Mac Allister. Brentford thì có thể tự hào với những thương vụ như David Raya và Bryan Mbeumo, minh chứng cho cách tiếp cận thông minh trên thị trường chuyển nhượng.

Tuy nhiên, xét về tỷ lệ mua cầu thủ từ nước ngoài trong mùa hè (không tính cho mượn) kể từ năm 2016, Brighton chỉ xếp thứ ba với 74% đến từ ngoài Vương quốc Anh và Ireland.

Hai đội đứng trên là Leeds United (75%), đội đã chiêu mộ 6 cầu thủ từ các thị trường nước ngoài trong mùa hè này và Wolves (81%), những người tập trung mạnh vào thị trường Bồ Đào Nha kể từ khi lên chơi tại Premier League vào năm 2018.

Nhiều cầu thủ gia nhập các CLB này hiện nay thường có các điều khoản trong hợp đồng cho phép những đội bóng thuộc Big Six mua lại họ với một mức giá định sẵn, dù đó là điều khoản phá vỡ hợp đồng hay điều khoản liên quan đến xuống hạng.

Ngay cả khi đó là một mức phí cao, sức mạnh tài chính của nhóm Big Six vẫn cho phép họ đáp ứng điều kiện này. Thay vì phải tìm kiếm một phương án tương tự và rẻ hơn ở một thị trường chưa được khai phá, các CLB lớn của Premier League có thể dễ dàng chi ra “phí cộng thêm vì đã chơi ở Premier League” để có được một cầu thủ đã chứng tỏ bản thân tại giải đấu và thích nghi với cuộc sống ở Anh.

“Bạn theo dõi Matheus (Cunha) thi đấu hàng tuần và thấy anh ấy làm được những điều ấy trước những đối thủ mà bạn sẽ phải đối đầu”, HLV Ruben Amorim của Man United phát biểu vào tháng trước. “Điều đó giúp bạn có thêm sự chắc chắn khi lựa chọn cầu thủ”.

Việc hệ thống học viện tại Anh đang sản sinh ra những cầu thủ tốt hơn, cùng khả năng thu hút nhân tài quốc tế của các CLB ngoài Big Six, đã biến Premier League thành thị trường lý tưởng cho các ông lớn trong giải đấu.

Mùa hè 2025 chính là mùa thu hoạch rực rỡ tại Premier League.